مبارزه شیمیایی با علف هرز جودره (hordeum spontaneum) در گندم و بررسی نقش آنزیم سیتوکروم p450 مونواکسیژناز در متابولیسم علف‏کش

این پژوهش با هدف بررسی پاسخ جودره (hordeum spontaneum) و گندم به مقادیر مختلف علف‏کشها، و نیز بررسی نقش آنزیم سیتوکروم p450 مونواکسیژناز در متابولیسم علف‏کش انجام شد. در ابتدا پاسخ جودره و گندم در آزمایش های دز-پاسخ به علف‏کش‎های مختلف ارزیابی و سپس مطالعات آنزیم p450 به روش مستقیم و غیر مستقیم (با استفاده از بازدارنده آنزیم) و متابولیسم علف‏کش با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع- اسپکترومتری جرمی انجام شدند. نتایج نشان داد که جودره تقریباً به تمام علف‏کش های ثبت شده برای گندم و جو به طور طبیعی متحمل است، اما بسته به نوع علف‏کش، حد تحمل جودره به علف‏کشها متفاوت بود. برای مثال در مورد علف‏کش کلودینافوپ پروپارژیل (تاپیک) توده‎های مختلف جودره به این علف‏کش متحمل بوده، و جودره قادر است همانند گندم این علف‏کش را به سرعت در اندام های خود متابولیزه کند، که آنزیم p450 در متابولیسم آن نقش داشت. علف‏کش های سولفوسولفورون (بویژه در شرایط دز بالاتر و کاربرد پیش رویشی) و متسولفورون‎متیل + سولفوسولفورون (توتال) در مقایسه با سایر علف‏کش های ثبت شده در کاهش زیست‎توده جودره تاثیر بهتری داشتند، اما برای کنترل مطلوب بایستی در مقادیر بالاتر مصرف شوند. جودره به علف‏کش پروپوکسی کاربازون سدیم (اتریبیوت) حساس تر از سایر علف‏کشها بود و کاربرد ایمن ساز مفن پیردی اتیل نیز موجب کاهش گیاهسوزی جودره نشد، در صورتیکه تحمل گندم به این علف‏کش را به طور معنی داری افزایش داد. نتایج lc-ms/ms نیز نشان داد که جودره قادر است دز توصیه شده سولفوسولفورون را در اندام های خود متابوله کند اما در مقایسه با گندم سرعت متابولیسم در جودره پایین‎تر بود. در مجموع مبارزه شیمیایی به تنهایی در کنترل جودره کارساز نیست و ضروری است راهکارهای تلفیقی برای کنترل این علف‎هرز در مزارع گندم طراحی و اجرا شوند.